Geschreven door : David Steenhuyse - Categorieën : Reviews De Stripspeciaalzaak

De laatste aanval

De laatste aanval

Laatste aanval op hardnekkige misvattingen

Alwéér een album van Jacques Tardi over de Eerste Wereldoorlog? Klopt, maar met dit album is de zeventigjarige er ook klaar mee, vertelde hij in een interview. "Temidden tonnen documentatie doe ik er soms uren over om één prent te tekenen. Dat is een hele beproeving. Het is te zwaar..." Ook na een tiental pagina's van Isabelle Avondrood-10 (die de reeks zou afsluiten) gaf hij het verdere tekenen ervan op. Hij wil nog wel het derde en laatste deel van Ik René Tardi, Krijgsgevangene in Stalag IIB (gebaseerd op de oorlogsdagboeken van zijn vader) afwerken waarin hijzelf een groter aandeel vertolkt.

In Tardi's WO I-zwanenzang De laatste aanval voert hij brancardier Augustin op aan het einde van de oorlog. Hij heeft iets op zijn kerfstok. Een weerkerende scène blijft hem en ons daaraan herinneren. Augustin ontmoet op zijn daaropvolgende dwaaltocht de ene na de andere vreselijke figuur onder wie een racistische kapitein en hij wordt geconfronteerd met de gevolgen van de oorlogsindustrie: gas, tanks, kanonnen, bajonetten,... Over elk ervan wijdt Augustin uitvoerig uit (soms een beetje te belerend) om jou duidelijk te maken dat de smeerlapperij aan beide kanten van de bevochten grenzen gebeurde.

Tardi's oorlogsstrip is beslist geen eenzijdig portret. Er is geen plaats voor patriottisme, tenzij compleet misplaatst. Tardi vertelt en toont zijn visie onomwonden, maar ook met een scheutje gitzwarte humor wat weer een afgrijselijke blik op de oorlog in en buiten de loopgraven oplevert. De aanvalsscènes, of elke andere scène waarin er slachtoffers vallen, gaan er hard in en tegelijk is het smullen van de monologen. De laatste aanval is omzeggens Tardi's laatste aanval op hardnekkige misvattingen over de Tweede Wereldoorlog. Wij geloven meer deze chroniqueur van de loopgravenoorlog dan historici met alleen maar boekenwijsheid.

Bij het album hoort een cd met twaalf liedjes van Tardi's vrouw Dominique Grange. Het laatste katern bundelt de songteksten, citaten en foto's van optredens waaruit valt af te leiden dat Tardi met het ensemble de hort opgaat waarbij hij teksten voorleest en tekeningen projecteert. Volgens de tekst is het publiek tot tranen toe ontroerd door de opvoering.