Heer Bommel en Tom Poes, van krantenstrip tot boek

Wij presenteren met enige trots het eerste deel van een unieke reeks van drie boeken. Marten Toonder schreef gedurende een periode van 45 jaren niet minder dan 177 verhalen over Heer Bommel en Tom Poes. Die worden inmiddels terecht tot de moderne Nederlandse literatuur gerekend. Eerst gepubliceerd als dagblad strips in de kranten verschenen de verhalen in de loop der jaren ook in boekvorm. Dit resulteerde uiteindelijk in de zogenaamde Pandareeks, de laatste waar Toonder zelf de hand in heeft gehad. Maar hoe verliep de omzetting van eerste versie in de kranten naar de definitieve boekvorm?

Dat proces is nu voor het eerst gedetailleerd in kaart gebracht. Zeven jaar lang zijn de drie schrijvers, Jack Didden, Erik Können en Paul Verhaak, bezig geweest de twee versies met elkaar te vergelijken. Een monnikenwerk dat heeft geleid tot nieuwe inzichten en verrassende ontdekkingen. Toch gaat dit boek niet alleen over de tekstuele ingrepen die Toonder pleegde voor de Panda-uitgave.

De auteurs hebben ook in kaart gebracht waar de tekst afweek van de illustraties, er zijn nieuwe ontdekkingen gedaan over de bronnen van Toonders verhalen, over zijn woordgebruik en zijn thema’s. Ieder verhaal wordt volgens een vast stramien besproken. Allereerst wordt een samenvatting gegeven van het verhaal, om het geheugen van het oplettende lezertje op te frissen. Dan volgt er een commentaar. Hierin komen de thema’s, bronnen, de oorsprong van de namen, een uitleg over het taalgebruik en andere interessante, nieuwe inzichten aan bod. Dan volgt tot slot een analyse. Deze bevat een nauwgezette vergelijking van de oertekst met de definitieve tekst, zowel inhoudelijk als getalsmatig. Dus: wat is er verdwenen of gewijzigd en waarom?

Ook zijn alle geschrapte afleveringen opgenomen. Dit hebben we gedaan omdat niet iedere Bommelliefhebber de beschikking heeft over de krantenversie. Uiteraard is het boek ruim geïllustreerd. Deel 2 gaat over de zogenaamde ‘Blaricumse periode’ (1954-1965) en bespreekt de verhalen BV 61 (‘Tom Poes en de waarzegger’) tot en met BV 110 (‘Heer Bommel en de Labberdaan’). Daarnaast wordt ieder personage (zoals bijvoorbeeld Anne Marie Doddel) bij het eerste optreden uitgebreid besproken.

Tot slot bevat dit deel een aantal beschouwingen, onder meer over de Blaricumse periode en over Toonder als satiricus.

Deze unieke serie is een uitgave van Pas Producties in samenwerking met de stichting Toonder Auteursrecht en omvat drie lijvige delen.